AMSTERDAM WATER
Vitruvius aan de Amstel
Amsterdam is een circulair gebouwde stad. De 3 hoofdgrachten rond het centrum, dat is eenvoudig. Maar in de buurt van de Nieuwmarkt is het een wirwar van waterwegen. Zou je Amsterdam niet overzichtelijk in kaart kunnen brengen, zoals de metrokaart van Londen en Parijs?
Amsterdam staat sinds 2010 op de lijst van UNESCO werelderfgoed: de grachtengordel als voorbeeld van een 17e-eeuwse planmatig ontworpen stad.
Stedenbouw en architectuur in de Renaissance (16e/17e eeuw, Alberti, Michelangelo) grepen terug op de klassieke ideeën van Vitruvius: mathematische ordening, voorkeur voor rasters, cirkels, vierkanten en symmetrie. Of deze ideeën een rol hebben gespeeld bij de stedenbouwkundige planning van Amsterdam in de 17e eeuw is overigens nooit aangetoond. Veel meer dan een paar aantekeningen en schetsen zijn er niet gevonden. De planning zou net zo goed een praktische (de vorm van de bestaande stad) / economische (cirkelvormige uitbreiding: maximale oppervlak binnen kleinste verdedigingswal) achtergrond gehad kunnen hebben.
Amsterdam, Metrokaart, Renaissance, Vitruvius: de eerste schetsen maakte ik februari 2013. Als achtergrond een raster (van aanvankelijk 10 x 10 vierkanten). Singel, de drie hoofdgrachten, Lijnbaansgracht en 19e eeuwse Singelgracht circulair, de overige grachten zoveel mogelijk verticaal of horizontaal met als uitzondering, zoals ook in werkelijkheid, de Leidsegracht gericht op de Nieuwmarkt en de Reguliersgracht op de Oude Kerk. Met een beetje duwen en trekken: 100 waterwegen. Iemand stelde voor een aantal bekende gebouwen op de kaart te zetten. Dat werden er dus 10.
De eerste Waterkaart Amsterdam is gedrukt in mei 2013 (wit 50 x 70cm). Daarna kwamen andere maten en kleuren. De kaart werk ik nog regelmatig op details bij (nou ja “details”: bij de eerste druk – collectors item – is de Lijnbaansgracht t.h.v. Raamplein bij vergissing niet gedempt).
Rene van Zeggeren
